Wat missen we?

Wat missen we?

“Kanazondag”, dit jaar op 19 januari, dankt zijn naam aan het bekende verhaal over een bruiloft waarop Jezus volgens de evangelist Johannes zijn eerste teken in het openbaar verricht. Het eerste teken en daarmee een veelzeggend teken, dat alle latere tekens die hij deed omvat. Het verhaal staat bol van de symboliek. Symboliek die kenmerkend is voor het Johannesevangelie en de hoorder eindeloos veel mogelijkheden biedt er betekenissen in te ontdekken.
“Kana” zal daarbij wel verwijzen naar Kanaän, het Land van Belofte dat overvloeit van melk en honing, maar ook van wijn. En wijn staat in de bijbel voor overvloed, de extra’s in het leven, alles wat het leven glans geeft. Het is de drank van het feest – al zit de gezelligheid niet in de drank zelf haast ik me daarbij te zeggen. Maar waar wijn gedronken wordt hebben we al wel snel het plaatje van vrolijkheid en een levendige communicatie, want wijn maakt immers de tongen los. En om dat plaatje gaat het Johannes, waarin hij vervolgens het thema “overvloed” en “tekort” uitwerkt.

Als op de bruiloft de moeder van Jezus opmerkt dat de wijn op is, dreigt daarmee die gezellige communicatie stil te vallen. Zij heeft al vroeg door dat er iets wezenlijks mist om het feest door te laten gaan. Water is er meer dan genoeg, maar dat wat het leven echt tot een feest maakt dreigt op te raken.
Ik denk daarbij aan onderling vertrouwen, het gevoel bij elkaar te horen, liefde zelfs. Dat bepaalt de toon waarop mensen met elkaar spreken. In die zin legt dit tekort pijnlijk bloot waaraan het ons vandaag zo vaak ontbreekt: aan communicatie waarin onderling vertrouwen, open staan voor elkaar en hartelijkheid de toon bepalen. Wantrouwen, schelden, hatelijke veroordeling van mensen bepalen nu vaak de toon in het publieke debat.

De moeder van Jezus legt haar vinger op de zere plek. Ze wijst Jezus op het tekort in de verwachting dat Jezus dit tekort op zal heffen. Hóe Jezus dat tekort opheft, dus water in wijn verandert, worden we in dit verhaal niet goed gewaar, maar het teken te Kana wijst als eerste en alles omvattend teken vooral vooruit naar zijn hele leven: hoe hij mensen uit hun isolement haalde, mensen genas van hun egocentrisch gedrag, bij elkaar bracht en zo mensen weer vrolijk maakte. Het wonder dat Jezus laat zien heeft iets te maken met elkaar vertrouwen schenken, verder kijken dan je eigen belang, saamhorigheid nastreven. Het teken wijst uiteindelijk vooruit naar Jezus daad van totale zelfovergave in liefde.

Het plaatje van de bruiloft te Kana werkt zo als een spiegel voor onze samenleving. Hoe het ook kan zijn als mensen de liefde vieren. Dan wordt het gewone leven een feest, verandert water in de beste drank die ooit geschonken werd.

Ds. Gert Wybe van der Werff
meditatie voor Leeftocht (januari 2025)

terug